نظارت بر فضای مجازی و حریم خصوصی کاربران
چکیده
نظارت بر فضای مجازی با هدف صیانت از حقوق کاربران، از الزامات این فضاست که در کشورهای گوناگون، قوانین و مقرراتی برای آن تدوین شده و بر پایه آن، حقوق و تکالیفی برای کاربران فضای مجازی تعیین گردیده است. از چالشهای مطرح در نظارت بر فضای مجازی، تعارض احتمالی آن با حریم خصوصی کاربران است. در این مقاله، به بررسی جنبههای نقض حریم خصوصی کاربران با وضع قوانین نظارتی و راههای جلوگیری از نقض حریم خصوصی پرداخته خواهد شد.
آیا در مدیریت فضای مجازی موفق بودهایم؟
اشاره
رسانههای اجتماعی، علاوه بر نقش رسانهای خود در فضای مجازی، ظرفیت ساماندهی و سازماندهی حرکتهای اجتماعی و مانورهای خیابانی را در فضای حقیقی دارند. شبکههای اجتماعی، شامل: وبلاگها، میکروبلاگها، سایتهای بهاشتراکگذاری لینک، عکس، فیلم و خبر، ویکیها، فرومها، خبرخوانها و سایتهای اجتماعی، از جمله فنّاوریهایی هستند که امکان تعامل اطّلاعات و دیدگاهها را در محیط اینترنت به وجود میآورند.
سرمایهگذاری ایالت متحده روی فنّاوری شبکههای اجتماعی با برنامهریزی، راهبرد مدون و بودجه مصوب در حمایت از اغتشاشهای ایران، نشاندهنده اهمیت فوقالعاده و بهرهگیری ابزاری نظام سلطه از این نوع رسانه است.
در این گفتوگو، حجّتالاسلاموالمسلمین سعید صلح میرزایی، مسئول دفتر حفظ و نشر آثار رهبر معظم انقلاب اسلامی در قم، به بررسی دغدغهها و منظومه فکری رهبری در باره فضای مجازی و آسیبهای این حوزه پرداخته است که در ادامه، تقدیم میشود.
اهمیت و ضرورت مدیریت فضای مجازی
اشاره
همزمان با گسترش فضای مجازی، بحث مدیریت و کنترل این فضا و بهویژه مدیریت سکوهای ارتباطی هم به میان آمده است. از آنجا که مالکیت و مدیریت سکوهای ارتباطی در اختیار دشمن بوده است، در هنگامه فتنه و آشوب، نقش این ابزار ارتباطی در زمینهسازی برای نفوذ دشمن، بهمراتب روشنتر شده است. مدیریت فضای مجازی و کنترل روشهای ارتباط و نظارت بر محتواها و ابزارهای ارتباطی، از جمله مسائل مهمی است که همیشه و بهخصوص در زمانهایی که امنیت جامعه به خطر افتاده، مورد توجّه قرار گرفته است. در این نوشتار به ضرورت مدیریت فضای مجازی و ابعاد مدیریت آن اشاره شده و لزوم استفاده از زیرساختهای داخلی، تبیین شده است.
کلیدواژگان: فضای مجازی، اغتشاشات، فیلترینگ، سکوهای ارتباطی.
بایدها و نبایدهای نظارت بر فضای مجازی
اشاره
امروزه فضای مجازی یا دیجیتال، اهمیتی همسانِ فضای واقعی یا بیرونی دارد. بدیهی است که شناخت درستِ ویژگیها، آثار و پیامدها و نیز نظارت و مدیریت صحیحِ این فضا، نقش بسزایی در سلامت و پیشرفت زندگی بشری ایفا میکند. در این راستا، دقایقی را با جناب حجّتالاسلام و المسلمین دکتر محمدحسین بهرامی، رئیس محترم مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، به گفتوگو نشستیم تا بایدها و نبایدهای نظارت بر فضای مجازی را مرور نماییم. نوشتار پیش رو، ضمن نگاه به وضعیت فعلی مجازی، مسئولیت و جایگاه متولیان، سازمانها و نهادهای علمی و فرهنگی را در زمینه نظارتی بایسته و شایسته بر این فضا یادآور شده است.
امید است، آنچه از نظر شما خوانندگان عزیز و علاقهمندان این دست مباحث میگذرد، مورد استفاده قرار گیرد.
مدیریت فضای مجازی و مطالبات رهبری
اشاره
رهبر حکیم و فرزانه انقلاب، در همان نخستینایام توسعه اینترنت در کشور، بر لزوم مراقبت از فضای مجازی و انجام اقدامهای لازم تأکید نمودند؛ چنانکه بیانات معظمٌ له در آذرماه سال 1381ش گواه این موضوع است. ایشان در سال 1390 با تشکیل شورای عالی فضای مجازی، تلاش برای مدیریت فضای مجازی، بومیسازی سختافزارها و نرمافزارهای پُرکاربرد، بهرهگیری حداکثری از فرصتها و پیشگیری جدی از تهدیدها و آسیبهای این فضا را از مسئولان امر مطالبه کردند. کوتاهی و بیتوجّهی برخی از متولّیان و مجریان به این مطالبات، باعث شد ایشان در سالهای اخیر نیز بارها از وضعیت آسیبزا و رهاشده فضای مجازی کشور و سلطه دشمنان بر آن، بهشدّت اظهار نارضایتی نمایند و از کوتاهی مسئولان گلایه کنند؛ بیانات ایشان از سال 1395 تا 1400ش، بیانگر دغدغههای رهبری در خصوص مدیریت سنجیده و درست فضای مجازی است.
در این نوشتار، ضمن اشاره به برخی از منویات رهبری، به گوشهای از کاستیها و نقایص عملکرد مسئولان مدیریت فضای مجازی میپردازیم؛ هرچند این انتقادها و انتظارهای بجا، نفیکننده زحماتِ انجامشده یا در دستِ انجامِ متولّیان امر در تحقّق بخش اندکی از مطالبات رهبری، نیست.
رهنمودها و مطالبات رهبر معظم انقلاب اسلامی در حوزه فضای مجازی
اشاره
نوشته حاضر، با هدف مروری بر فرمایشات مقام معظم رهبری درباره فضای مجازی و فنّاوریهای نوین ارتباطی و تبیین فرصتها و تهدیدهای این فضا سامان یافته است. همچنین کوشیدهایم به شناسایی ضعفها و قوّتهای مطرح در این حوزه از نگاه ایشان بپردازیم و دورنمایی از منویات و دغدغههای معظمله را ترسیم نماییم.
سالهاست که ایشان در حوزه اهمّیّت فضای مجازی و توجّه ویژه به این مقوله، نکات ارزنده و سفارشهای لازم را بیان مینمایند که متأسّفانه تاکنون فرمایشات ایشان، هنوز مورد توجّه و اهتمام لازم از سوی مسئولان قرار نگرفته است. امید است در دولت سیزدهم، توجّه بیشتری از نظر تئوری و عملی به رهنمودهای گهربار رهبری شود و تحوّلات چشمگیری را در این عرصه کلیدی که به اندازه انقلاب حائز اهمیت است، شاهد باشیم.
کلیدواژگان: فضای مجازی، شورای عالی فضای مجازی، اینترنت ملّی، شبکه ملّی اطّلاعات، مقام معظم رهبری.
دغدغه های فرهنگی و اجتماعی در فضای مجازی
» فضای مجازی در ایران را چگونه ارزیابی می کنید؟
◊ بنده معتقد هستم که فضای مجازی در ایران، بیمارگونه متولد شده است و الآن هم بیمار زندگی می کند و این بیماری را به کسی که با او سر و کار دارد، سرایت می دهد. این، وضعیت موجود فضای مجازی در ایران است. چه از جهت تعریف فضای مجازی، چه از جهت نگاه به این فضا و آسیب ها و راهکارهای آن، چه از جهت مسائل موضوعات دینی مورد ابتلاء جامعه، چه از جهت تکلیف افراد حزب الهی در این فضا و نیز چه از جهت شیوه مقابله ما با آسیب های این فضا، فضای مجازی، یک فضای غبارآلود و ناشناخته و بیمار است.
» تعریف شما از فضای مجازی چیست؟
چالش ها و راهکارهای مدیریت فضای مجازی
اشاره
آنچه پیش رو دارید، سخنرانی حجت الاسلام والمسلمین دکتر حمید شهریاری است که در تاریخ سی ام دی ماه سال 1395، در دبیرخانه مجلس خبرگان قم بیان نموده اند. در این جلسه که اعضای کارگروه فرهنگی کمیسیون سیاسی مجلس خبرگان رهبری نیز حضور داشتند، آقای دکتر شهریاری ضمن تبیین اهمیت مسأله مدیریت فضای مجازی و نگرش های متضادّ موجود در این باره، به آشفتگی های سیاست گذاری در این حوزه اشاره کردند و راه حل های پنج گانه ای را نیز برای بهبود وضعیت فضای مجازی در کشور پیشنهاد دادند. آنچه در ادامه می آید، بررسی چالش ها و راهکارهای مدیریت فضای مجازی است که امیدواریم مورد توجه مسؤولان امر قرار گیرد.